(Cabaceira de Lira)
Plantara unha árbore? Non. Escribira un libro? Non. Fixera (ou axudara a facer) un fillo? Nooón! Penso que NON. Que fixera? Pepe de Tiná, Pepe o das Garavatas, desprendía de si un halo de inocencia, moi propia dos benditos, que, xa a primeira vista, semellaba ter asinado con el o compromiso firme do acompañar ata o último día da súa existencia. De mediana estatura, riseiro, andares despreocupados de mozote sen présas, Pepe, un habitual dos igrexarios e dos presbiterios da nosa contorna, viña sendo unha especie de portaestandarte informal do clero e do calendario por onde circulaban as vidas da nosa veciñanza. Para min teño que, ao seu carón, andaba un anxo gardián encargado de lle franquear as portas máis inaccesibles.
Os curas, e os sancristáns, e os mesmos paisanos de casa forte, contaban co benaventurado Xosé dos Miñarzos (de Lira) á hora do xantar, despois da misa maior, do enterro do home (ou da muller) principal, daquela voda fachendosa, daquel bautizo de neno (ou de nena) vinculeiro, deste alboroque de remate de obra. Para Pepe, o seu, o principal, eran as garavatas; pedíaas decontino, levaba, como de carnada, sempre algunha consigo, que lle facía de escapulario; Pepe coleccionábaas no cuarto escuro, na gabeta da documentación familiar e, as recén incorporadas, ata tomaren carta de residencia, pendurábaas dun fío corredizo de trandeira; a todas, seguindo un protocolo litúrxico estrito, lles daba uso, lucíndoas na honra dalgún preboste ou dalgún santo.
Quedamos en que o Pepe de Tiná coñecía a todo o mundo e en que todo o mundo o coñecía El, desde Fisterra a Noia (e viceversa) e, se cadra, aínda ía bastante máis lonxe a súa fama. De fonte limpa, pódovos asegurar do seu papel decisivo de mediador casamenteiro. Fóronche ben soados os casos (porque houbo varios e tiveron resonancia nas hemerotecas da Voz de Galicia, na sección do Barbanza) onde mediou para que o enlace matrimonial frustrado (el deixa a ela plantada no altar, e á inversa) chegase felizmente a termo. Chega Pepe de Tiná fardado, co mellor traxe dos festivos, o seu peito alfombrado con cinco (quizais seis) garavatas, coma un xeneral soviético da época de Stalin, nas murallas do Kremlin, ostentando medallas por méritos de guerra, é, indo El, como en realidade ía, de home bo e tamén de padriño, o milagre prodúcese seguro. Non falo de bautizos, que os houbo a moreas.
Sen embargo, o tempo, moi cruel inimigo, quixo amosarlle o castigo reservado a todo ser humano (daquela, o anxo da garda fíxose o distraído): foino deixando só, orfo de pais e de familia, no Miñarzo, á beira da Capela da Virxe dos Remedios, que non o remediaba, diminuído de forzas e de afectos, case abandonado. Unha irmá, residente en Bilbao, salvando atrancos económicos e mil dificultades, apiadouse del, e (a gusto ou a desgusto), felizmente, creo, para alá o levou. Nós non temos catalexo, e perdémoslle a pista. As garavatas de Pepe (engabetadas no cuarto escuro), os bautizos, as vodas, as romarías, as sotanas, tamén se ven afectadas, tamén se queixan, e van esmorecendo, é dicir, esvarando polo tobogán escorregadizo de vidas e facendas.
Pepe de Tiná, Pepe das Garavatas, ignoro se estás vivo ou se tés cambiado de plans e de plano, definitivamente. Eu, que son doutra parroquia, lémbrome de ti. E bótoche, PEPE DE TINÁN / PEPE DAS GARAVATAS, coma a tantos, de menos...
(Rioderradeiro)
